Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC) trong một báo cáo mới đây cảnh báo, để tránh những tai họa thảm khốc do biến đổi khí hậu gây ra, các chính phủ trên thế giới cần hành động nhanh chóng và có những thay đổi chưa từng có trong tất cả các lĩnh vực của xã hội. Liên kết ngành, liên kết vùng được xác định là mấu chốt trong các giải pháp thích ứng, ứng phó biến đổi khí hậu (BĐKH), quản lý tài nguyên và môi trường.

Với vùng ĐBSCL, liên kết vùng ĐBSCL có vai trò đặc biệt quan trọng trong quản lý và sử dụng tài nguyên nước, phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và đối phó với biến đổi khí hậu. Sự phát triển của vùng ĐBSCL từ lâu đã gắn với biển và nguồn nước sông Mê Kông. Với trên 700km bờ biển và hệ thống sông ngòi chằng chịt, ĐBSCL chịu ảnh hưởng mạnh của dòng chảy sông Mê Kông và thủy triều vào sâu nội đồng. Điều này đã tạo nên sự gắn kết tự nhiên của toàn vùng về nguồn nước và trong quá trình phát triển của các địa phương trong vùng.

ĐBSCL đã trở thành vùng đầu tiên và duy nhất trong sáu vùng kinh tế - xã hội của cả nước được áp dụng Quy chế thí điểm liên kết phát triển kinh tế - xã hội vùng, theo Quyết định số 593/QĐ-TTg ngày 6/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ.

Đến nay, 11/13 tỉnh, thành của vùng này đề xuất khoảng 174 dự án liên kết; các tỉnh cũng đã ký kết biên bản ghi nhớ, xác định chương trình liên kết dựa trên sự tương đồng giữa các địa phương về quy hoạch, các sản phẩm nông nghiệp, xây dựng cơ chế, xúc tiến đầu tư… Các địa phương trong vùng cũng thực hiện liên kết theo vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL, liên kết tiểu vùng Đồng Tháp Mười, Duyên hải phía Đông, Bán đảo Cà Mau, Tứ giác Long Xuyên... và cả sáng kiến ABCD Mekong về liên kết giữa 4 tỉnh “An Giang, Bến Tre, Đồng Tháp và Cần Thơ”...

Thực tế cho thấy, việc liên kết vùng đã thúc đẩy hợp tác giữa các địa phương trên nhiều lĩnh vực như quy hoạch, đầu tư phát triển, đào tạo và sử dụng lao động, đề xuất xây dựng các cơ chế, chính sách và hình thành cơ sở dữ liệu thông tin phát triển kinh tế - xã hội vùng…

“Để việc liên kết đạt quả và những yêu cầu đề ra thì cần xây dựng, hoàn thiện bộ máy liên kết; thành lập Hội đồng điều phối vùng ĐBSCL. Cùng đó, cần xác định rõ mục tiêu liên kết, chọn những chương trình ưu tiên, tránh sự chồng chéo giữa các địa phương với nhau; các tỉnh cũng cần thay đổi cách nghĩ, cách làm, hướng tới lợi ích chung lên trên”, các chuyên gia khuyến nghị.

Cũng theo giới chuyên gia, đối với vấn đề tài chính, các địa phương đề nghị nghiên cứu xây dựng quỹ tài chính, phân bổ lại một phần nguồn lực từ các hoạt động riêng lẻ của mỗi địa phương vào một nguồn lực chung nhằm tăng cường các hoạt động mang tính liên kết...

Tại một hội thảo có chủ đề “phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long” gần đây, ông Lương Minh Quyết, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Sóc Trăng, cho rằng Chính phủ đã chỉ đạo cần phải liên kết vùng, nhưng đến nay vùng ĐBSCL vẫn chưa có một “nhạc trưởng” nào. Vì vậy, ông kiến nghị nên có Ủy ban ĐBSCL - là nơi tập hợp các chuyên gia của 13 tỉnh thành của vùng để cùng bàn bạc, hiến kế.

Giai đoạn tới, tính liên ngành, liên vùng trong các giải pháp thích ứng, ứng phó BĐKH cần được đẩy mạnh triển khai hơn nữa, nhằm hóa giải những tác động kép của BĐKH và sử dụng tài nguyên, phát triển kinh tế, xã hội.

Các cấp, các ngành, các địa phương cần phối hợp, liên kết cùng xây dựng và triển khai chiến lược mới, quy hoạch mới, các dự án mới về chuyển đổi lớn, chủ động ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, sử dụng hiệu quả, hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường dựa vào đánh giá và dự báo định lượng, tin cậy các nguyên nhân của chuyển đổi lớn (diễn biến, tác động, tổn thương của BĐKH, nước biển dâng, tác động của sử dụng nước ở thượng nguồn sông Mekong, sông Hồng, các sông lớn của nước ta và khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên...).