Thủy điện đã trở thành một vấn đề nóng trong các phiên chất vấn và trả lời chất vấn trực tiếp tại kỳ họp thứ 4 này của Quốc hội - cơ quan quyền lực và giám sát tối cao của đất nước. Những chất vấn nóng về thủy điện liên tiếp được đặt ra với “tư lệnh” công nghiệp Vũ Huy Hoàng, “tư lệnh” xây dựng Trịnh Đình Dũng rồi đến người đứng đầu Chính phủ - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Không phải ngẫu nhiên mà thủy điện lại trở thành vấn đề nóng và bức xúc như vậy trên nghị trường. Sau nhiều năm phát triển nhanh, thủy điện bên cạnh đóng góp cho sự phát triển kinh tế đã bộc lộ những khiếm khuyết, mặt trái tiêu cực, đặc biệt là với môi trường và dân sinh.

Với những bản dự án đầu tư và báo cáo thẩm định “đẹp đẽ”, hàng ngàn thủy điện đã và đang mọc lên như nấm ở hầu hết các con sông, con suối có tiềm năng thủy điện khắp nước ta. Để có thể được ngăn dòng sông thành nhiều khúc, phá trụi những cánh rừng... làm thủy điện, vô số những lời hứa hẹn “có cánh” đã được tung ra. Thế nhưng, khi dự án đã được duyệt, thủy điện đã mọc lên thì không ít hứa hẹn, cam kết cũng cuốn theo dòng nước chảy qua tua-bin thủy điện.

Điều đó có thể thấy rất rõ qua những cánh rừng bị mất chưa thấy xuất hiện trở lại, lũ chồng lũ mùa mưa, cuộc sống khó khăn của những người phải bỏ nơi sinh sống để nhường chỗ cho thủy điện... Đặc biệt, cuộc sống bất an của hàng ngàn người dân quanh thủy điện Sông Tranh 2 suốt 1 năm qua, kể từ khi thủy điện này đi vào hoạt động là một minh chứng cho tác động tiêu cực của thủy điện với cả dân sinh và môi trường.

Thủy điện có thể mang lại những lợi ích nhất định, trong đó có lợi ích kinh tế, song cái giá phải trả cũng không hề nhỏ, thậm chí là khôn lường. Giá nào có thể trả được cho sinh mạng người dân, cho môi trường sống bị hủy hoại? Chưa nói tới sự an toàn tính mạng người dân mà chỉ về môi trường thôi đã khó có thể lấy lợi ích kinh tế ra để bù đắp. Khắp thế giới hiện nay không có ai chấp nhận hy sinh môi trường vì lợi ích kinh tế. Đó cũng là cam kết quan trọng của nước ta với quốc tế.

Chính vì thế mà trước những bức xúc của đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước về mặt trái của thủy điện, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra thông điệp rất rõ ràng. Thông điệp đó toát ra từ 5 yêu cầu của người đứng đầu Chính phủ với thủy điện. Trong đó, Thủ tướng khẳng định dứt khoát là không làm thủy điện nếu không an toàn hoặc tác động xấu tới môi trường!