Tuy nhiên, sau một thời gian trì hoãn để xem xét và đánh giá lại, ngày 7/11/2012, Lào đã tự ý triển khai xây dựng đập Xayaburi trên lưu vực sông Mekong bất chấp sự phản đối của các nhà chuyên môn và các bên liên quan.
Họ tự cho rằng đập đảm bảo tính bền vững về môi trường và phớt lờ những nhận định chung của giới chuyên gia thủy sản rằng các biện pháp mà nước này đưa ra nhằm giảm thiểu các tác động về thủy sản là không khả thi.
Nhật báo Campuchia tuần trước cũng dẫn lời Bộ trưởng Môi trường Campuchia tái khẳng định quan điểm của nước này rằng: "Thủ tướng Hun Sen đã tuyên bố phải có một nghiên cứu về tác động môi trường để xem nó ảnh hưởng như thế nào đến chúng tôi và chúng tôi yêu cầu Lào tôn trọng việc trì hoãn."
Bà Lâm Thị Thu Sửu, Giám đốc của Trung tâm nghiên cứu và phát triển xã hội và Điều phối viên Mạng lưới sông ngòi Việt Nam cũng nêu quan điểm: “Mức độ nghiêm trọng của các tác động từ đập Xayaburi đến sinh kế và an ninh lương thực của người dân Mekong vẫn chưa được đánh giá đúng. Vì con sông là tài nguyên chung nên tương lai của chúng ta phụ thuộc vào các chính phủ trong khu vực. Chúng ta phải hợp tác và giải quyết các vấn đề liên quan đến đập Xayaburi trước khi quá muộn."
Thế nhưng, vấn đề này lâu nay lại ít được Hội đồng đề cập đến trong các phiên họp. Ông Niwat Roykaew của Nhóm Bảo tồn Chiang Khong cho rằng: "Việc không đưa vấn đề về đập Xayaburi vào cuộc họp Hội đồng cho thấy các nước trong Ủy hội sông Mekong đang trốn tránh trách nhiệm của mình. Im lặng sẽ không giúp giải quyết được các vấn đề khúc mắc, và cũng không tránh khỏi những đập khác trên sông Mekong trong tương lai."
Đập Xayaburi là một con đập thủy điện đang được xây dựng trên sông Mekong, dài khoảng 30km về phía đông của huyện Xayaburi ở miền bắc Lào. Mục đích chủ yếu của đập là sản xuất thủy điện. Dự kiến, nhà máy thủy điện Xayaburi có công suất 1.200MW là dự án đầu tiên trong tổng số 11 công trình dự kiến sẽ được xây dựng trên dòng chính của Mekong.
Sông Mekong lại là con sông lớn trong khu vực có nhiều phù sa và cá, chảy từ Trung Quốc, qua Myanmar rồi đến 4 quốc gia vùng hạ Mekong gồm Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam.
Trong hơn hai năm qua, vấn đề đập Xayaburi đã làm chia rẽ sâu sắc các nước trong khu vực và trở thành một trong những tranh chấp xuyên biên giới về nước nổi cộm trên thế giới. Chính vì thế, giới chuyên môn đang rất quan tâm tới giải pháp và kết quả của phiên họp thứ 19 này của Hội đồng Ủy ban sông Mekong.
Nguồn: http://saigonnews.vn/\